Trening metapoznawczy w psychozie
Trening metapoznawczy (MCT) w psychozie to psychologiczne podejście terapeutyczne mające na celu poprawę pozytywnych objawów psychozy. MCT wykorzystuje podejście typu „backdoor” aby nie celować bezpośrednio w objawy, ale zmniejszyć zniekształcenia poznawcze związane z rozwojem i utrzymywaniem objawów, zwłaszcza urojeń, poprzez poprawę zdolności metapoznawczych uczestników i uczestniczek. Jest to podejście ściśle oparte na dowodach, opierające się na ponad 30 latach badań w dziedzinie nauk kognitywnych i psychologii. Ostatnie metaanalizy udowodniły trwałą skuteczności MCT w zakresie poprawy objawów pozytywnych, zniekształceń poznawczych i wglądu (Moritz i in., 2022; Penney i in., 2022).
Składający się z 10 modułów, trening MCT jest ukierunkowany na zniekształcenia poznawcze i uprzedzenia, a także wyzwania emocjonalne związane ze schizofrenią, takie jak problemy z nastrojem. Te zniekształcenia mogą, niezależnie od siebie lub w połączeniu, prowadzić do rozwoju fałszywych przekonań, a nawet urojeń (Freemann, 2007; Moritz Woodward, 2007). Dlatego celem treningu MCT jest zwiększenie świadomości wspomnianych zniekształceń poznawczych i zachęcenie do krytycznej analizy i modyfikacji obecnych umiejętności rozwiązywania problemów oraz przekonań.
Trening MCT odbywa się w formie grupowej, a każdy moduł zawiera psychoedukacyjne komponenty, których celem jest „normalizacja” poprzez wykorzystanie przykładów i ćwiczeń. Podczas treningu poruszana jest tematyka różnych zniekształcenia poznawczych i omawiana jest omylność ludzkiego poznania. Następnie wprowadzane są wyolbrzymienia (normalnych) zniekształceń poznawczych i to, jak mogą one prowadzić do wyzwań w życiu codziennym i potencjalnie skutkować urojeniami. Ponadto, aby zilustrować ten punkt, wykorzystywane są przykładowe przypadki osób z psychozą, a jeśli uczestnicy i uczestniczki czują się skłonni/skłonne to zrobić, mają możliwość podzielenia się własnymi doświadczeniami. Trening MCT prowadzi uczestników i uczestniczki do rozpoznawania i minimalizowania pułapek poznawczych. Ponadto zwraca się uwagę na dysfunkcyjne mechanizmy radzenia sobie, takie jak unikanie, a następnie wprowadzane są alternatywne i bardziej konstruktywne strategie.
Wśród zniekształceń poznawczych, które są uznawane za potencjalnie przyczyniające się do rozwoju urojeń, są tendencyjne style atrybucji, wyciąganie pochopnych wniosków, uprzedzenia wobec dowodów niezgodności, deficyty w teorii umysłu i nadmierna pewność siebie w błędach pamięci. Ponadto omawiane są również ważne tematy dotyczące nastroju, poczucia własnej wartości i radzenia sobie ze stygmatyzacją. Podczas treningu podkreślane są powiązania między stylami myślenia, urojeniami i psychozą, a także zmiana w "infrastrukturze poznawczej" leżącej u podstaw urojeniowych idei. Podczas całego szkolenia podkreśla się, że popełnianie błędów jest rzeczą ludzką, oraz że większość ludzi prezentuje w myśleniu zniekształcenia poznawcze. Głównym celem treningu MCT jest pomoc uczestnikom i uczestniczkom w zrozumieniu i poprawie zniekształceń poznawczych, zwłaszcza tych, które są wyraźnie obecne w psychozie.
Więcej informacji na temat treningu MCT można znaleźć na stronie: https://clinical-